Bunraku

Traditioneel Japans Poppenspel waarbij (vaak) drie personen nodig zijn om één pop te manipuleren. Zij zijn zichtbaar aanwezig op het toneel. De bespelers van de figuren zijn geheel in het zwart gehuld. Van de speler die het hoofd van de poppen bedient, is het gelaat zichtbaar. Bij zijn assistenten is het hoofd bedekt met een zwarte, gazen kap. Het gelaat van een bunraku-figuur kan door een inwendig mechanisme van uitdrukking veranderen. Wenkbrauwen kunnen worden gefronst en een onschuldige maagd krijgt opeens een duivelse grijns. Ook de vingers kunnen afzonderlijk worden bewogen. De figuren zijn 90 cm tot 1,20 m hoog. De voorstelling wordt begeleid door een 'joruri' (zanger/voordrachtskunstenaar) en een bespeler van een 'shamisen' (driesnarige luit). Bunraku is de naam die gewoonlijk wordt gebruikt om het Japanse ningyo joruri aan te duiden, dat letterlijk: 'poppen en verhalen' betekent. Het woord bunraku is afgeleid van de naam van een Poppenspelersfamilie die in de negentiende eeuw naar Osaka trok om daar een Poppentheater te stichten onder de naam Bunraku-za. Bun betekent 'literatuur', raku 'plezier' en za 'huis'. Bunraku was overigens een pseudoniem; de werkelijke naam van de familie was Uemara. De beroemde Japanse theaterauteur Chikamatsu Monzaemon (1653-1724) schreef meer dan honderd stukken voor het bunraku-theater.
Zie ook Pamflet nr. 91.

Bunraku
Illustratie uit: Bunraku: aesthetics of puppets.