Het instrument waarmee een marionet wordt bewogen. Meestal zijn het twee houtjes die als een kruis aan elkaar zijn verbonden. Aan deze houtjes zitten draden, waarvan de uiteinden zijn vastgemaakt aan verschillende delen van de pop. Poppenspelers spelen weleens dat hun marionet zich van hen wil bevrijden. Zo ook in de 'Wonderbaarlijke waar gebeurde ontsnapping van de Heer P.', een poppenspel uit 1977 van Otto van der Mieden en Damiet van Dalsum. Het stuk is geïnspireerd op een striptekening van Peter Vos. De tekst is van de hand van Alain Teister. De Heer P. wil een eigen leven gaan leiden. Hij probeert los te komen van de touwtjes en zijn kruishout. Een fragment van wat hij dan zingt:

'Een pop met een kruis is beter dan,
wiedewiedewiet zo'n enge man,
die mij wiedewiet aan touwtjes houdt,
nee, zo zijn wij niet getrouwd.

Een pop met een eigen touw en kruis,
lijkt wiedewiet misschien niet pluis,
maar ho, wiedewiet, kijk mij maar aan,
ik kan overal gaan en staan.

Maar ik wiedewiet zit niet meer vast
aan Ot met z'n maffe poppenkast.
Zo ben ik geheel mijn eigen ik
als een wiedewietse Elckerlyc.'